Dünya ile #AynıDiliKonuşun

Çeviri Nedir Nasıl Yapılır?

Hayatın tüm alanları, aslında çevirinin alanları arasında yer alır.

Çeviri / tercüme nedir sorusuna cevap verebilmek için öncelikle iletişimi anlamak gerekir. Sosyal bir varlık olan insan için en önemli gelişme ve öğrenme araçlarından biri iletişimdir. En basit haliyle iletişimin tanımını yapacak olursak; iletişim gönderici ve alıcı arasında duygu, düşünce ve davranışlar ve bilgileri aktarma sürecidir. İletişimin gerçekleşmesi için mutlaka bir gönderici ve alıcı olmalıdır. Yazılı, sözlü ve sözsüz olarak gerçekleşir ve bu üçü birbirini tamamlayıcı niteliklere sahiptir. Bireylerin hayatta kalması, sosyal ve bireysel ihtiyaçların karşılanması ve toplumların gelişmesi için vazgeçilmez bir araçtır.

4.5 milyar yaşında olduğu tahmin edilen dünyamızın tarihinde çok kısa bir geçmişe sahip olan insanoğlunun 200.000 yıl önce ortaya çıktığı düşünülüyor. Dünya için kısa, insanlık için uzun bu süreye bakılırsa insanların hayatta kalmak için neden iletişim kurmak zorunda olduğunu da rahatlıkla anlayabiliriz.

10.000 yıl kadar önce dünyanın farklı bölgelerinde bağımsız yaşayan insan gruplarının kendilerine ait dil ve kültürleri vardı. Seslerin, dillerin ve kelime hazinesinin gelişmesi insanların kendini ifade etmesinde oldukça önemliydi. Birbirinden habersiz hareket eden insan gruplarının tarım ve teknikteki gelişmelerinin nüfus artışlarına sebep olmasıyla bu gruplar arasında daha yakın ilişkiler kurulmaya başladı. Hızla artan bu iletişim ile birlikte gelişen toplumların yönetimi için rakamlara, yazıya ve ölçü birimlerine ihtiyaç duyulmaya başlandı.

Çeviri Tarihi

Farklı kültürlere ve dillere sahip grupların ticaret, egemenlik, göçler, evlilikler gibi pek çok farklı amaçla iletişim halinde bulunduğunu söyleyebiliriz. Yani aslında henüz yazının icadından bile önce sözlü çeviri yani tercüme yapılıyordu. İnsanlık tarihinde dilin ortaya çıkması kadar önemli bir dönüm noktası olan yazının icadının ise yaklaşık 5.000 yıl geriye dayandığı biliniyor. Yazının icadından sonra artık toplumlar arasında anlaşmalar da çevrilmeye başlanmış ve toplumsal anlamda da iletişim hız kazanmıştır.

Din, bilim, ticaret alanında yaşanan gelişmeler, çeviri sayesinde birbiriyle etkileşim halinde olan tüm insanlığı etkilemiştir. İnsanlık tarihindeki bir diğer sıçramaya ise 15. yüzyılda matbaanın keşfedilmesi yol açmıştır. Rönesans ve Reform ile birlikte dünyanın mevcut dengeleri değişmiş ve artık belirli bir refaha, tekniğe ve özgürlüğe erişmiş olan insanoğlu edebi çeviriler ile artık entelektüel anlamda da zenginleşmeye başlamıştır. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler dahil olmak üzere her türlü bilginin tüm dünya tarafından ulaşılabilir olmasının arkasında aslında çok dillilik ve çeviri yatmaktadır.

Yapılan araştırmalara göre dünyada, çoğu unutulmuş 6000-9000 arası dil olduğu tahmin ediliyor. Bu manzaraya bakılırsa çevirinin köklü tarihi ve önemi hakkında fikir edinmek daha kolaylaşacaktır.

Çevirinin en basit tanımını yapacak olursak, çeviri; bir dilde yazılmış metnin farklı bir dile anlamını koruyarak aktarmaktır. Tarihi neredeyse insanlık kadar eski olsa da profesyonel olarak çeviri üzerine çalışmalar 19. yüzyılda başlamıştır ve günümüzde küreselleşen dünyada yöntemler değişse bile çeviri hala hayati önemini korumaktadır.

Çevirmen ve Mütercim Arasındaki Farklar

Sık sık birbiri yerine kullanılan “çeviri” ve “tercüme” kelimeleri aslında farklı anlamlara sahip ve karıştırılan kelimelerdir. Sözlü çeviri anlamına gelen “tercüme” Arapça’dan Türkçe’ye geçmiştir ve tercüme yapan kişiler “tercüman” olarak adlandırılır. “Mütercim” eski dilde yazılı çevirmen anlamına gelmektedir. Bu sebeple günümüzde pek çok üniversitede çeviri bölümleri Mütercim-Tercümanlık olarak adlandırılmıştır.

Çeviri Türleri Nelerdir?

Yazılı çeviride genellikle akademik çeviri, edebi ve sanatsal çeviri, kitap çevirisi, teknik çeviri, denizcilik çevirisi, ticari çeviri, tıp / medikal çeviri, web sitesi çevirisi gibi farklı alanlarda çeviri ihtiyaçları olabilmektedir. Sözlü çeviride ise ardıl tercüme, simultane tercüme olarak iki ana başlıktan söz edebiliriz. Küresel dünyada yazılı çeviri ve sözlü çeviri dışında lokalizasyon, yapay zeka ile makine çevirisi gibi alanlar ile de farklı ihtiyaçlara yönelik dil çözümlerinden de yararlanılmaktadır.

Çeviri sürecinde amaca yönelik olarak farklı stratejiler izlense de en önemli amaç kaynak dil ve hedef dil arasında oluşturulan hedef metinde “anlam”ı korumaktadır.

EDU Language Group olarak 2005’ten bugüne her biri farklı alanlarda uzmanlaşmış alt markalarımızla tüm dillerde ve her alanda çeviri ve lokalizasyon hizmetlerimizle yanınızdayız!

Yazılı Çeviri Nedir?

Tarih boyunca toplumların, ticaretin, bilimin, dinlerin, tarihin kısacası insanların iletişimi için bir köprü görevi üstlenen çeviri eylemi, yazının icadına kadar sözlü; sonrasında artık yazılı olarak da yapılmaya başlanmıştır. Bir bilim olarak kabul edilmesi 1900’lü yılların ikinci yarısına dayanan çeviri, disiplinlerarası bir uygulama olması sebebiyle uzmanlık gerektiren bir alandır.

Halk arasında yazılı tercüme olarak da anılan yazılı çeviri, en yalın tanımıyla bir mesajın kaynak dilden hedef dile aktarılması sürecidir. Bu işlem kaynak dil ile hedef dil arasında ortaya çıkan hedef metin olarak da adlandırılmaktadır. Çevirmen anlamına gelen mütercim ve tercüman ifadeleri sıklıkla birbiri yerine kullanılmakla birlikte tercüman, sözlü çeviri (tercüme) yapan kişi, mütercim ise yazılı çeviri yapan kişi anlamına gelmektedir.

Yazılı Çeviri Nasıl Yapılır?

Sözlü olarak yapılan tercümenin aksine yazılı çeviri; kaynak metnin gerekli uzmanlık çerçevesinde okuması, uygun terminoloji ve araştırmalar ışığında çevrilmesi ve ardından kontrol edilerek düzeltmelerin yapılması sürecini kapsar. Dolayısıyla tercümeye oranla daha uzun sürer, ancak daha az hata ihtimali vardır. Günümüzde genelde bireysel olarak yapılan yazılı çeviri, bilgisayar destekli çeviri araçlarının da yardımıyla ekip ile işbirliği imkanı sağlayarak ve daha hızlı sonuçlar vermektedir.

Yazılı Çeviri Alanları

Günümüzde yabancı dil bilmenin çeviri yapmak için yeterli olduğu kanısı sektöre dair en büyük önyargılardan biridir. Oysa işin uzmanı tarafından yapılan çeviriler ile niteliksiz çeviriler arasında hayati farklar bulunur. İyi çeviri yapmak kaynak ve hedef dil dışında, her iki kültür ve çevirisi yapılacak özel alanın da uzmanlığını gerektirmektedir. Maliyet kaygısıyla bu önemli detay göz ardı edildiğinde, uzman olmayan kişilerin yaptığı çeviriler çoğu zaman kendini ispatlamış çeviri ofisleriyle çalışmaktan daha maliyetli sonuçlara mal olmaktadır. Günümüzde yazılı çeviriye ihtiyaç duyulan alanlar; akademik çeviri, edebi ve sanatsal çeviri, kitap çevirisi, teknik çeviri, denizcilik çevirisi, ticari çeviriler, tıp ve medikal çevirisi, web sitesi çevirisi gibi ana başlıklar altında toplanmaktadır.

EDU Language Group olarak alanında uzman deneyimli ekiplere sahip tüm markalarımızla her dilde ve her alanda sunduğumuz çeviri hizmetlerimiz sayesinde siz de Dünya ile #AynıDiliKonuşun!

Sözlü Çeviri Nedir?

Çeviri dendiğinde akla genelde yazılı çeviri gelse de bu alanının en eski geleneği eski dilde sözlü çeviri anlamına gelen tercümedir. Sözlü iletişim insanlık tarihi boyunca, yazıdan da önce, insan ilişkilerinin en önemli aracı olmuştur. Bir mesajın kaynak dilden hedef dile tam olarak, sözlü biçimde aktarılması olarak tanımlayabileceğimiz sözlü çeviri çalışmaları ve uygulamaları doğası gereği yazılı çeviriden ayrılır.

Sözlü çeviri ve yazılı çeviri arasındaki farklardan en belirgin olanı yazılı çevirinin yazılı bir metin üzerinden ve belirli bir süre içinde yapılmasıdır. Oysa sözlü çeviri, konuşmacıyla eş zamanlı veya konuşmacının hemen ardından gerçekleştirilir. Bu yönden bakıldığında sözlü çevirilerde süre çok kısıtlı, hatta anlıktır. Yazılı çevirideki gibi geri dönüp çeviriyi kontrol etme ve düzeltme imkanı bulunmaz ve çevirmenler genelde projeye bağlı olarak sıklıkla seyahat eder.

Sözlü Çeviri Türleri

Sözlü çeviri türlerini 2 ana başlıkta inceleyebiliriz; bunlar ardıl tercüme ve simultane tercümedir. Ardıl tercümede konuşmacı birkaç cümle konuşur ve ara verir. Konuşma sırasında notlarını alan tercüman burada devreye girerek çeviriyi yapar. Özel ekipmanlara ihtiyaç duymaması sebebiyle daha maliyetsiz bir alternatif olan ardıl çeviri küçük iş toplantıları, karakol sorguları, duruşmalar, teknik içerikli konuşmaların yer alacağı görüşmelerde sıklıkla tercih edilir. Her iki dile de hakimiyetin, hafıza ve ileri seviye not alma tekniklerinin uygulandığı ardıl tercüme konuyla ilgili bir önbilgi ve araştırma da gerektirir.

Özel tercüman odaları, ses sistemleri gibi teknik donanım gerektiren ve konuşmacı ile eş zamanlı olarak tercüme imkanı sağlayan simultane çeviri genellikle büyük organizasyonlar, ticaret – basın toplantıları, kongre, seminer ve konferans gibi çeşitli etkinliklerde tercih edilmektedir. Dinleyicilere konuşmacının anlattıklarını anında anlama imkanı tanıyan simultane tercüme; özel bir uzmanlık alanıdır. Bu alanda özel eğitim almış olan tercümanların çeviri yapılacak konuda uzmanlığın yanı sıra her iki dilde üstün dil ve kültür hakimiyeti, mükemmel diksiyon ve iletişim becerileri dışında stres yönetimi konusunda başarılı olması gerekmektedir.

Siz de sözlü tercüme hizmeti almayı düşünüyorsanız; EDU Language Group olarak 2005’ten beri tüm dillerde ve alanda olduğu gibi sözlü çeviride de profesyonel hizmet veren tercümanlarımız sayesinde Dünya ile #AynıDiliKonuşun!

Lokalizasyon Nedir?

Lokalizasyon çeviri pratiğinde oldukça önemli bir uygulamadır. Lokalizasyon Türkçe anlamı yerelleştirme olan ve yazılı çeviri sürecinde gerçekleştirilen bir uzmanlıktır. En basit tanımıyla ise çevirinin hedef dildeki en uygun karşılığını kullanmaktır.

Sizin de kafanızda “Bir mesajı aktarmak için onu diğer dile çevirmek yetmez mi? Öyleyse neden yerelleştirmeye ihtiyaç var veya yerelleştirme nasıl yapılır?” gibi sorular canlanıyorsa lokalizasyon örnekleri üzerinden gitmek konuyu daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır. Dünyaca ünlü markaları ele alalım, bu markalar tüm dünyaya aynı ürünü, farklı kampanyalarla sunar ve hedef kitleye uygun bir pazarlama stratejisi yürütür. Çünkü ancak bu sayede hedef kitle ile duygusal bir bağ kurma ve başarılı olma şansları vardır. Buradan hareketle çeviriyi insana benzetirsek, insan ruhunu da lokalizasyona benzetebiliriz. Ruhu olmadan insan ancak organik bir robota dönüşür.

Dil yaşayan bir organizmadır, her dilde aynı anlama gelen birçok sözcük veya ifade biçimi bulunur. Dönemsel olarak tercih edilen bazı ifade biçimleri, kültüre, etnik gruplara, dine ve farklı coğrafyalara göre değişen kullanımlar dilin dinamikliğini gösterir. Benzer şekilde teknik veya uzmanlık alanlarında ya da özel alanlarda tercih edilen terimlerin kendine has bir kullanımı vardır. Bu yönden kaynak dil ve kültür kadar hedef dil, kültür ve bağlam hakimiyeti kaliteli ve etkili bir yerelleştirme için son derece önemlidir.

Günümüzde çeviride yerelleştirme örneklerine en fazla ihtiyaç pazarlama alanında, web sitesi gibi direkt satış hedefleyen marka ve firmalarda, oyunlarda, film-dizi içerikleriyle medya sektöründe – kitap ve edebi eserlerde ihtiyaç duyuluyor.

Siz de firmanız için bu alanlarda veya diğer sektörlerde yerelleştirme hizmetine ihtiyaç duyuyorsanız web tasarım uzmanları, IT teknisyenleri, uzman çevirmenler ve sertifikalı proje yöneticiler ile kapsamlı yazılım ve donanımlar aracılığıyla EDU Language Group bünyesindeki markalarımızın sunduğu lokalizasyon hizmetlerinden faydalanabilirsiniz.

Makine Çevirisi nedir?

En genel tanımıyla makine çevirisi, belirli algoritmaları kullanarak yapılan otomatik çeviridir. Makine çevirisi tarihindeki ilk örnekler IBM ve Georgetown Üniversitesi işbirliğiyle 1954’te gerçekleştirilen Georgetown Deneyi ile 1966 yılındaki ALPAC Raporu’dur. Bu rapor pratiğin elverişsiz olduğu sonucuna varmış, ancak; insan çevirisini hızlandırma, bilgisayar destekli çeviriyi geliştirme, pratik çeviri değerlendirme yöntemleri oluşturma, insan çevirisini destekleyebilecek referans veriler, sözlük ve terimce çalışmaları üzerine çalışmalar yaparak çeviri sürecini geciktiren faktörleri belirleyip bunları iyileştirmenin yollarını araştırmayı öneriyordu. 1968’e gelindiğinde ilk makine çevirisi yazılımlarından birini üreten Systran, Soğuk Savaş döneminde ABD Hava Kuvvetleri’ne ve daha sonraları Avrupa Komisyonu’na hizmet vermişti.

90’lı yıllara kadar makine çevirisinin sorunları yüksek maliyetler ve profesyonellik gerektirmesi, sözlük – terimce sorunları ve kısıtlı optimizasyon imkanlarıydı. 90’lı yıllarda IBM tarafından geliştirilen yazılım sistemleriyle uyumlu sözcük tabanlı istatistiksel çeviri modelinde ise sadece insan iletişiminin değil, elektronik iletişiminin de öncü modellerinden biri olan Shannon-Weaver İletişim Modeli kullanılmıştır. Dil yapılarının dinamik olması sebebiyle çok fazla algoritmaya ihtiyaç duyan makine çevirisi, insan destekli makine çevirisi olarak da bilinen hibrit sistemler ile günümüzdeki haline gelmiştir. Yapay zeka teknolojisi sayesinde makine çevirileri gün geçtikçe daha başarılı sonuçlar vermeye başlamıştır.

EDU Language Group olarak 2013’ten bugüne yaptığımız donanım, yazılım ve veri tabanı yatırımlarımız sonucunda, geleneksel çevirinin dışında yapay zeka modeliyle çalışan makine çevirisi ve kalite otomasyon hizmetleri alanında 2015 yılı Ocak ayında Transistent markamızı hayata geçirdik. Transistent’ın sunduğu makine çevirisi hizmetini sıradan makine çevirisi araçlarından ayıran en önemli özellik sektörlere göre özelleştirilmiş motorlara sahip olmasıdır. Makine çevirisi sürecinde farklı aşamalarda düzeltme ve kontrol süreçleri gerçekleştirmek mümkündür. Şu anda Türkiye’de ve Ortadoğu’da bu alanda hizmet veren tek firma olan Transistent’ın kullandığı teknoloji sayesinde çeviri maliyetlerinizi %30 ile 50 oranına kadar düşürebilir ve projelerinizi yaklaşık %30 ile 50 oranında daha hızlı teslim alabilirsiniz! Siz de özel projeleriniz için makine çevirisi, post edit ve kalite otomasyonu alanlarında hizmet almak veya ayrıntılı bilgi edinmek için Transistent’ı tercih edin, çağı yakalayın!

Deşifre, Altyazı, Seslendirme ve Video İçerik Yerelleştirme

Düzenlediğiniz konferans, seminerler; katıldığınız radyo ve TV programları veya hazırladığınız video ve belgeseller için dil hizmetlerine mi ihtiyaç duyuyorsunuz? Öyleyse medya alanında deşifre, altyazı, seslendirme ve video içerik yerelleştirme hizmetleri tam size göre!

Transkripsiyon olarak da bilinen deşifre hizmeti en kısa tanımıyla video ve ses kayıtlarının uzmanlar ve özel programlar aracılığıyla yazıya aktarılma sürecidir. Deşifre yapılırken ortaya çıkan metnin tam, kurallara uygun ve kusursuz olması son derece önemlidir.

Deşifre edilen ses ve video kayıtlarınızın ya da hali hazırda metne dökülmüş olan altyazı metinlerinizin çevrilmesine ihtiyaç duyuyor olabilirsiniz. Altyazı çevirisi sürecinde kaliteli çeviri dışında senkronizasyon ve metnin ekranda kalış süresi gibi uzmanlık isteyen detaylara dikkat edilmesi gerekmektedir.

Firmanız veya özel projelerinizde kullandığınız video içerikler için film ve dizilerde altyazı dışında seslendirme çevirisi ya da video içerik yerelleştirme hizmetlerine de ihtiyaç duyuyor olabilirsiniz. Seslendirme çevirisinde nitelikli çeviri ile videonuza en uygun dublaj sanatçısı ile çalışılması, kullanılan sesin ve okumaların video / filmin ruhuna uygun olması en önemli gerekliliklerden biridir.

Medya alanındaki tüm deşifre, altyazı, seslendirme ve video içerik yerelleştirme ihtiyaçlarınız için alanında uzman teknik ekipler ile güncel program ve yazılımlarla hizmet veren EDU Language Group markalarına güvenebilirsiniz! Bu hizmetlerden topluca veya ihtiyaçlarınıza göre ayrı ayrı yararlanabilirsiniz.

Masaüstü Yayıncılık

Nitelikli bir çeviri hizmetinde sadece kaliteli çeviri yapmak yeterli değildir. Çeviri sektöründe müşteri memnuniyeti için en önemli unsurlardan biri de çevirinin formatıdır. Ne yazık ki sektörün en temel eksiklerden biri de çoğunlukla masaüstü yayıncılık departmanının eksikliğinden kaynaklanan format, sayfa düzeni, tasarım gibi görsel problemlerdir.

Uzmanlığı masaüstü yayıncılık üzerine olan deneyimli ekip üyelerinden oluşmuş olan DTP departmanları çeviri sektöründe; çevrilmesi istenen belgelerin orijinal formatının korunması, çevirinin tamamlanmasının ardından aynı formatta teslim edilmesini sağlar.

Her bir çeviri projesinin kendine özgü gereklilikleri, format ve düzeni vardır. Broşür, kitap, fatura kullanım kılavuzu gibi belgeler sadece sayfa düzeni değil, farklı görsel unsurlar ve tasarımlara sahiptir. Çevrilmesi istenen basılı dökümanların dijital ortama aktarılmasından ve farklı formatlara sahip çeviri dökümanlarının çeviriye hazır hale getirilmesinden Masaüstü Yayıncılık departmanı sorumludur. Dökümanlarda yer alan görsel unsurların biçimlendirilmesi, gerekliyse tasarlanmasının ardından çevirisi tamamlanan ve baskıya hazır belgelerin görsellik açısından kontrol edilmesi de Masaüstü Yayıncılık departmanı tarafından gerçekleştirilir.

Çevrilmesi istenen belgenin formatı MS Word, MS Excel, MS Powerpoint, PDF, Freehand, InDesign, Coreldraw, Quark Express, Photoshop, Xml, Sgml gibi farklı platformlara ait olabilir. EDU Language Group deneyimli Masaüstü Yayıncılık departmanlarına sahip ekipleriyle ihtiyacınız olan tüm formatlarda sıfır hata politikasıyla çeviri hizmetleri sunuyor!

Kalite Kontrol

Çeviri projeleri çoğunlukla bir kerede yapılan ve tamamlanan projeler olarak algılanmaktadır. Oysa çeviri, doğası gereği pek çok disiplini bir araya getiren ve dil ile kültür hakimiyetinin yanı sıra çevrilecek konuya ilişkin uzmanlık gerektiren bir süreçtir.

Zaten uzun ve karmaşık bir süreç olan çevirinin en önemli aşamalarından biri ise proje tamamlandıktan sonra yapılan geriye dönük kalite kontrol sürecidir. Profesyonelliğin ve çevirinin başarı göstergelerinden biri olan kalite kontrol süreci birkaç farklı aşamadan oluşur.

EDU Language Group çatısı altındaki tüm markalarıyla kuruldukları günden itibaren sıfır hata politikası ve üstün müşteri memnuniyeti prensibiyle hizmet vermektedir. Ancak insan eliyle yapılan herhangi bir işte hata veya eksiklerden kaçınmak pek de mümkün değil. Bu yüzden de EDU Language Group markaları kusursuz çeviriye ulaşma sürecinden insan gücü ve teknolojisi bir araya getiren 4 aşamalı bir kalite kontrol süreci uyguluyor.

Bu süreçte:

1. İlk aşama alanında uzman editörler tarafından gerçekleştiriliyor ve çeviri bütünlüğü, dil bilgisi, sözlük ve stil kılavuzu gibi kontroller yapılıyor.

2. İkinci aşamada çevirinin tutarsızlık, numara ve yazım hataları ile terminoloji açısından detaylı bir şekilde kontrolden geçiyor.

3. Üçüncü aşamada DTP departmanı orijinal formatta hazırladıkları hedef metni, sayfa düzeni, isimler ve sayılar açısından ve görünüş açısından kontrol ediyor.

4. Dördüncü ve son aşamada anadili hedef dil olan editörler; hedef metni akıcılık, ana dile uygunluk ve terminoloji açısından kontrol ediyor.

Bu süreçlerden geçmemiş olan çevirilerde doğal olarak, projeniz için önemli detaylarda eksikler ve önemli hatalar bulunabiliyor. Ancak tüm dillerde ve her alanda uzman ekipleriyle profesyonel hizmet veren EDU Language Group markaları daima mükemmel çeviri için çalışmaktadır. Siz de kaliteye önem veriyorsanız doğru adrestesiniz!